Türkiye'de Büyükşehir Belediyesi sınırlarının genişletilmesiyle birlikte, 30 Mart 2014 yerel seçimlerinden sonra birçok köy mahalle statüsüne geçti.

Gebze'deki Ahatlı, Balçık, Cuma Köy, Denizli, Duraklı, Elbizli, Hatipler, Eskihisar, Kadıllı, Kargalı, Muallimköy, Mudarlı, Mollafenari, Ovacık, Pelitli, Tavşanlı, Tepemanayır ve Yağcılar da bu değişimden nasibini aldı.

Köylerin mahalle olması hangi amaca hizmet ediyor, gerçekten anlamış değilim. Bir zamanlar tarım ve hayvancılığın canlı olduğu bu köylerde, mahalle olduktan sonra bu geleneksel üretim neredeyse tamamen durdu. Tarım arazileri, yerini mantar gibi biten fabrika ve depo binalarına bıraktı. Kırsal yaşamın dokusu bozuldu, tarlaların yerinde endüstriyel tesisler yükseldi.

Bir zamanlar doğal yaşamı sürdüğü Gebze’nin köyleri önemli ölçüde sanayi ve ticari işletmelerin yerleşim alanı oldu.

Aradan geçen onca zamana rağmen, birçok köylü hala bu duruma alışabilmiş değil.

"Köy yaşantımız bitirildi," diyorlar.

"Köy tüzel kişiliği ortadan kalktı. Artık köyümüzle ilgili kararları biz değil, belediye yönetimleri alıyor. Yeniden köy statüsüne dönmek istiyoruz."

Bu feryat, aslında kaybettikleri kimliklerinin ve yaşam biçimlerinin bir ifadesi.

Elbette bu dönüşüm, mahalle statüsüne geçmeden önce de başlamıştı. Özellikle Gebze merkeze yakın köylerdeki araziler, organize sanayi bölgelerine veya emlak simsarlarına değerinin çok altında satılmıştı. Yıllar önce bir ÇED toplantısında gazeteci olarak bulunduğumda, köylülerin tarlalarını elden çıkarmamaları için uyarmıştık. Onlar ise bizi, "Size ne, tarla bizim!" diyerek adeta kovmuşlardı.

Fakat ne yazık ki emlak simsarları tarafından kandırıldıklarını çok geç anladılar. Tarlalarını yok pahasına satıp mağdur olunca, "Kandırıldık!" diyerek soluğu gazetede almışlar, bizden yardım istemişlerdi. O günkü tepkilerine rağmen, yaşadıkları mağduriyeti yinede haber yapmıştık.

Gebze'nin köylerinin yıllar önce sanayi alanlarına açılması, emlak simsarları tarafından yağmalanması ve son olarak mahalle statüsüne geçirilmesi, köy yaşamını geri dönülmez bir şekilde bitirdi. Umarım önümüzdeki dönemde Büyükşehir yasası yeniden gözden geçirilir ve mahalle yapılan köylere eski statüleri yeniden verilir.

Unutmayalım ki, zararın neresinden dönülse kârdır. Aksi takdirde, yalnızca tarım alanlarını değil, aynı zamanda kültürel ve sosyal mirasımızı da kaybetmeye devam edeceğiz.

Tabi yağmalanmamış köy ve tarım arazisi kalmışsa!