“UZUN ADAM” SIFATININ ÇAĞRIŞIMLARI

“UZUN ADAM” SIFATININ ÇAĞRIŞIMLARI

 

Bir ara dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan için epeyce UZUN ADAM sıfatı kullanılır olmuştu. Nedense bu hiç içime sinmemişti. Hele de, deyimi yerleşik kılmak için Emine Erdoğan da bir konuşması sırasında Başbakandan bahsederken “UZUN ADAM” deyince, nedenini tanımlayamadığım iç huzursuzluğum iyice gün yüzüne çıkmıştı.

Bir gariplik vardı bu deyimde beni rahatsız eden. İçimde aradım, taradım ve buldum. Şöyle ki; bizim kültürümüzde UZUN kelimesinin girdiği deyimler olumsuz anlamda kullanılıyordu ve beni rahatsız eden de buydu.

O dönemde bu sıfatın doğru bir tercih olmadığına dair bir yazı yazmıştım ama Türkiye’de gündem o kadar hızlı değişiyordu ki, yayımlarsam uygunsuz bir konu olacağını düşünüp vazgeçmiştim.

Yaklaşık bir hafta, on gün önce, Muharrem İnce’nin “ CHP’nin başına da UZUN ADAMI getirin” demesi üzerine,  uzun adam söylemi tekrar gündeme geldi ve köşe yazılarında yer aldı.

Eh, artık ben de ne zaman yazdığımı hatırlamadığım, “UZUN ADAM”ı sizlerle paylaşmanın zamanı geldi diye düşünüyorum:

“Başbakanımıza ‘uzun adam’ demelerinin tarihi yanılmıyorsam 2-3 ay öncesine dayanıyor. Anladığım kadarıyla bu söylemin yerleşmesi ve akıllarda kalıcı bir imge oluşturması isteniyor. Çünkü Emine Erdoğan da dâhil, birçok kişi ‘uzun adam’ sıfatını özellikle kullanıyor.

Tamamıyla iyi niyetle fikrimi belirtmek istiyorum ki, böyle bir sıfat bana göre kötü bir tercih. Neden derseniz, dilimizde, ‘uzun’ kelimesinin girdiği veya çağrıştırdığı birçok deyim olumsuz anlamdadır. Muhtemelen, ‘uzun adam’ derken Başbakan Erdoğan’a ‘heybetli’ denmek istenmiştir ancak ‘uzun adam’ sıfatı heybetten çok başka anlamlar çağrıştırıyor, bana. Bunda edebiyatla ilgili olmamın etkisi var mı bilmiyorum.

‘Uzun adam’ dendiği anda hemen ‘eli uzun olmak’, ‘kolu uzun olmak’ deyimlerini de hatırlayıveriyorum. Eli uzun olmak hırsızlar için; kolu uzun olmak ise, her yerde tanıdığı olan, hukuk dışı istediği her işi yaptırabilenler için kullanılan deyimlerdir. Böyle insanlar halk arasında belli belirsiz korku yaratır.

Ayrıca, “uzun lafın kısası” “uzun konuşma kısa kes” “kavakta da var boy(uzun kelimesi geçmez ama uzunu çağrıştırır)” “ uzun etmek” gibi olumsuz anlamlı birçok deyim var. Eh, biraz olumsuzu çağrıştırmayan diyebileceğimiz deyimler ise, “uzun oturmak” “uzun uzadıya” “uzun hikaye” “uzun boylu konuşmak”tır.

Bütün bu çağrışım ve anlamlar içerisinde ‘uzun adam’ sıfatının iyi bir tercih olmadığını, ne kadar çabalansa da halk nezdinde itibar görmeyeceğini ve tutmayacağını düşünüyorum.”

 

Muharrem İnce’nin ‘Uzun adamı seçin’ demesinden hareketle, acaba ‘uzun adam’ deyimine tek olumsuz bakan ben miyim, diye de içimden geçirmiyor değilim.

Bu yazı toplam 77 defa okunmuştur
Önceki ve Sonraki Yazılar
Arşivi