Kanser hastalarının pandemi döneminde en çok sorulan sorular

Kanser hastalarında da bu sürecin biraz daha artmış kaygıları barındırdığını belirten Anadolu Sağlık Merkezi Medikal Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Yeşim Yıldırım, kanser hastalarının bu süreçte tedavi, beslenme ve grip-zatürre aşıları ile ilgili olarak en çok merak ettiği  soruları cevaplandırdı.

1. Kanser hastalarına pandemi döneminde önerileriniz neler?

Gerek tedavisi devam eden gerekse sadece takip sürecinde olan hastalar kalabalıktan uzak durmalı (toplu organizasyonlar, kapalı alanlarda yapılan her türlü toplantılar). Hastane tedavi ve muayene sırasında kişisel koruyucu ekipman (maske, eldiven, siperlik) kullanılmalı. Dünya Sağlık Örgütü’nün tarif ettiği şekilde eller çok iyi bir şekilde yıkanmalı ve son olarak da COVID-19 semptomu olan yakın ve tanıdıklarla görüşülmemeli, COVID-19’un yoğun olduğu bölgelere seyahat edilmemeli.

2. Hangi hastalar daha riskli olarak değerlendirilebilir?

Özellikle kemoterapisi devam eden ya da son 3 ay içinde kemoterapi almış olan hastalar, yaygın radyoterapi uygulanan hastalar, son 6 ay içinde kemik iliği nakli yapılmış olanlar ve immünsüpresif tedavi kullananlar (Bağışıklık sistemi ilaçlarla baskılanmış olanlar), kronik lösemi, lenfoma ve miyeloma hastaları gibi bağışıklık sistemini etkileyen tümörleri olan hastalar daha riskli grupta sayılır.

3. Grip ve zatürre mevsimi yaklaşırken kanser hastaları aşı yaptırmalı mı?

Öncelikle halihazırda kemoterapi, radyoterapi, akıllı ilaçlar, immünoterapi ya da uzun süre steroid kullanan hastalarda grip aşısı, bağışıklık sisteminin yeterince antikor cevabı oluşturamamasından dolayı etkin olmamaktadır ancak canlı aşı olmadığından kullanımı güvenlidir. Aşının yeterli koruyucu cevabı oluşturabilmesi için tedavilerin bitmiş olması ya da mutlaka yapılması gerekiyorsa en azından tedavi ve aşı arasında 2-3 hafta süre olması tavsiye edilir. Aşı yapılması için en uygun zaman aralığı eylül ayı sonlarından kasım ayı ortasına kadar olan süredir.

Önemli bir noktayı hatırlatmak gerekirse, grip aşısı Coronavirus’e karşı koruyucu değildir. Zatürre aşısı için ise; 2 çeşit pnomokok (zatürre) aşısı vardır, akut ya da kronik lösemi hastalarında ya da dalağı alınmış (splenektomi) hastalarda her iki aşı da yapılmalı. Ayrıca 65 yaş üstüne, kanser ve diğer kronik hastalığı olanlara da önerilmektedir. Yılın herhangi bir mevsiminde hastalara yapılabilir ancak halihazırda tedavi altında olan hastalarda aşının zamanlamasına ilgili hekim karar vermeli. Aşıların genel olarak çok fazla yan etkisi olmamakla beraber, hafif ateş, kas ağrısı, enjeksiyon yerinde ağrı gibi yan etkiler görülebilir.