DNA Hasarı, Onarımı ve Genetik Tedavi Yöntemleri Umut Vaat Ediyor
Üsküdar Üniversitesi'nden Arş. Gör. Ayşegül Yanık, 25 Nisan Dünya DNA Günü kapsamında DNA hasarı, onarımı ve genetik düzeyde tedavi yöntemlerine dair önemli bilgiler paylaştı.
Yanık, DNA'nın çevresel faktörler (radyasyon, sigara, toksik kimyasallar vb.) ve doğal hücresel süreçler sonucu hasar görebildiğini belirtti. Hücrelerin bu hasarları onarabilen doğal mekanizmalara sahip olduğunu vurgulayan Yanık, onarılamayan hasarların ise mutasyonlara, kanser riskinin artmasına, nörolojik sorunlara, bağışıklık yetmezliklerine ve yaşlanma belirtilerinin hızlanmasına yol açabileceğini ifade etti.
DNA onarımı ve iyileştirilmesi kavramlarının genetik hataların giderilmesi anlamına geldiğini dile getiren Yanık, bu süreçlerin DNA onarım enzimlerini aktive eden ilaçlarla ya da doğrudan genetik müdahalelerle gerçekleşebildiğini söyledi. Özellikle CRISPR-Cas9 teknolojisinin gen düzenlemede çığır açtığını belirten Yanık, bu yöntemle bozuk genlerin kesilip sağlıklı genlerin eklenebildiğini aktardı.
Yanık, DNA iyileştirme yaklaşımlarının orak hücre anemisi, kistik fibrozis, Duchenne kas distrofisi, SMA, Alzheimer, bağışıklık sistemi hastalıkları ve bazı kanser türleri gibi birçok genetik temelli hastalık için umut vadettiğini dile getirdi.
Günümüzde bazı DNA onarım mekanizmalarını hedefleyen ilaçların kanser tedavisinde kullanıldığını ve bazılarının deneme aşamasında olduğunu belirten Yanık, gen tedavilerinin bazı nadir hastalıklarda klinik denemeleri geçtiğini, CRISPR temelli tedavilerin ise erken klinik deneme aşamasında olduğunu söyledi. Orak hücre anemisi tedavisinin başarıyla uygulandığını ve 2024'te FDA onayı aldığını da sözlerine ekledi.
Kaynak:
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.