Beslenme yatırımı eğitim yatırımı kadar önemli

Gıda Mühendisleri Odası Kocaeli Temsilciliği Başkanı Sema Kopal gıda fiyatlarındaki fahiş artışın bu sene yılbaşı sofralarını boş bırakacağını, çocukların boş sofralara oturacağını öne sürdü. Hayat pahalılığının Cumhuriyet tarihinin hiçbir döneminde olmadığı kadar artığını kaydeden Kopal, 8 bin 506 TL olarak açıklanan 2023yılı asgari ücretinin açlık sınırının da yoksulluk sınırının da altında kaldığını kaydetti.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu’nun “Aralık 2022 Açlık-Yoksulluk Araştırması”na göre, dört kişilik bir ailenin dengeli beslenmesi için yapması gereken aylık harcama tutarı, bir diğer tanımla açlık sınırının 9 bin 59 TL’ye çıktığını kaydeden Kopal dört kişilik bir ailenin yoksunluk çekmeden ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için yoksulluk sınırı da olan, 26 bin 124 TL’ye ihtiyaç duyduğunu kaydetti. Kopal ayrıca özetle şunları kaydetti:

GIDA ENFLASYONUNDA

DÜNYA DÖRDÜNCÜSÜYÜZ

“Savaş ve pandemi ile birlikte tüm dünyada yaşanan gıdaya ulaşmanın zorlaşması ve gıda fiyatları artışı ülkemizde dünya ortalamasının oldukça üzerinde seyrediyor. Zimbabve, Lübnan ve Venezüella’nın ardından dünyanın en yüksek dördüncü gıda enflasyonuna sahip ülkesi Türkiye. Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG)’ın açıkladığı Kasım ayı enflasyon oranı yüzde 170,7 oldu. DİSK-AR tarafından yapılan hesaplamaya göre, emeklilerin gıda enflasyonu yüzde 131, en yoksul ikinci yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 132, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubunun enflasyonu ise yüzde 151 olarak gerçekleşti. Yani dar gelirli vatandaşlarımızın gıda enflasyonu yüzde 131 ile 151 arasında.

Hal böyle olunca, ekonomik yetersizlikler nedeniyle başta çocuklarımız gelmek üzere halkımız yeterli ve güvenli gıdaya erişememektedir. Bu durum bireylerin yeterli ve dengeli beslenmelerini olumsuz etkilemektedir.

EN ÇOK ÇOCUKLAR ETKİLENİYOR

Birleşmiş Milletler (BM)’nin yaptığı araştırmaya göre Haziran 2022’de Türkiye’de 14,8 milyon kişi yetersiz besleniyor. Yetersiz beslenmeden en çok çocuklar etkileniyor. Aynı araştırmaya göre, ülkemizde 100 bin çocukta aşırı zayıflık, yaklaşık 350 bin çocukta ise yetersiz beslenmeden kaynaklı bodurluk görülmektedir. Raporda; sağlıklı gıdaya ulaşma ve sağlıklı beslenme konusundan en çok etkilenen kesimin çocuklar oluğu ve en acil müdahale gereken alanın da çocukların beslenmesi olduğunun altı çizilmiştir.

Çocukların sağlıksız beslenmesi hem bedensel hem de zihinsel gelişmelerini doğrudan etkilemektedir. Çocuklarımızın sağlığına ve beslenmesine yatırım yapmak, eğitimine yatırım yapmak kadar önemlidir. Okul beslenme programları, okula devamlılığı arttırmak ve beslenme düzeyini iyileştirmek yoluyla çocuk gelişimini desteklemektedir.

OKULLARDA EN AZ İKİ ÖĞÜN

ÜCRETSİZ YEMEK VERİLMELİDİR

Tüm bu bilgilerin ışığında geleceğimiz olan çocuklarımızın sağlıklı ve dengeli beslenebilmeleri için İktidarın yerel yönetimler ve demokratik kitle örgütleriyle işbirliği içerisinde, vakit kaybetmeden okul çocuklarına sabah kahvaltısı ve öğlen yemeği olmak üzere günde en az iki öğün ücretsiz yemek sağlanmalıdır.

Aksi takdirde çocuklarımız yetersiz beslenmeden kaynaklanan bodurluk, gelişim yetersizliği, düşük kilo, kansızlık gibi sorunlarla boğuşmaya devam edecektir.

Ülkemizde kız çocuklarının yüzde 85’i, erkek çocuklarının yüzde 69’u yetersiz beslenmeye bağlı düşük kilo ve kansızlık sorunu yaşıyor. Türkiye’de yetersiz beslenme problemi var. Ülke ortalamasına göre çocukların kronik açlığa maruz kalması sonucu bodurluk yüzde 2,3 iken Batı ülkelerinde bu oran yüzde 1’lere düşüyor. Yani çocuklarımızda Batı’dakinden 2 kat fazla bodurluk görülüyor.

YARIM LİTRE SUYUN

FİYATI YÜZDE 200 ARTTI

Çocuklar temiz suya da erişemiyorlar. 

En yoksul kesim için sadece gıda değil temiz suya erişim de bir sorun haline geliyor. Öğrenci Veli Derneği (Veli-Der), yarım litrelik şişe su satış ücretlerinde, 2021-2022 eğitim öğretim döneminde yüzde 200’e yakın artışlar görüldüğünü söylüyor. Buna göre suya ayıracak harçlığı olmayan çocuklar sağlıksız koşullarda tuvaletlerden su içmek zorunda kalıyor.

Çocukların okullarda temiz suya ücretsiz olarak erişebilmesi için okul bahçesinde ve okul içerisinde uygun yerlerde temiz su kaynakları, sebiller vb. yerleştirilmelidir.

SOSYAL DEVLETİN ASLİ GÖREVİDİR

Ucuz, yeterli ve güvenli gıdaya erişmek en temel insan hakkıdır. Bunun sağlanması sosyal devletin asli görevlerindendir. Ancak ülkemizde Cumhuriyet Tarihinin hiçbir döneminde görülmeyen hayat pahalılığı, özellikle gıdalardaki pahalılık dolayısıyla halkın büyük çoğunluğu yeterli ve güvenli gıdaya erişemez duruma düşürülmüştür. 

Ağır sonuçlar doğuran hayat pahalılığının bir an evvel durdurulması gerekir. Çiftçinin ağır girdi maliyetlerinin altında ezilmesi, geçinemeyip üretimden çekilmesi önlenmelidir. Hayat pahalılığı değil, tüm temel yaşam gereklerinde ucuzluk getirilmelidir. Geleceğimiz olan çocuklarımızın sağlıklı, güvenli, yeterli gıdaya ve suya erişmesi sağlanmalıdır. Çocuklarımızın bedensel ve zihinsel gelişmelerindeki olumsuzluklar ancak bu şekilde giderilebilir.”