Tehlikenin farkında mısın?

Türkiye’ de yaklaşık 15 milyon kişi tütün ve tütün ürünleri kullanmaktadır. Tütün ve tütün ürünlerinin sebep olduğu hastalıkları yüzünden ülkemizde yaklaşık her yıl 100.000, dünya geneline bakıldığında ise her yıl yaklaşık 8 milyon kişi hayatını kaybetmektedir. Bu açıdan bakıldığında tütün ürünlerinin ne denli zararlı olduğu göz önüne serilmektedir.

Madde bağımlılığı; beyin ve ilgili yapıları etkileyen bir maddenin keyif verici etkilerini duyumsamak veya yokluğundan kaynaklanabilecek huzursuzluktan sakınmak için, maddeyi devamlı ya da aralıklı olarak alma arzusu ile kendisini gösteren bir durumdur. Tütün yapraklarında bulunan nikotinin keyif yapıcı etkisi ile birlikte bağımlılık yapıcı özelliği de bulunmaktadır. Bitki köklerinde sentezlendikten sonra yapraklarda biriken nikotinin yakılması ile birlikte bir dizi reaksiyonlar sonrası yaklaşık 4000 den fazla zararlı madde direk ya da dolaylı olarak insan sağlığını tehdit etmektedir.

Tütün mamülleri çeşitli işlemlerden geçirildikten sonra farklı kullanım şekilleri ile piyasaya sürülmektedir. En yaygın kullanım şekilleri ise; başta sigara olmak üzere sarmalık kıyılmış tütün mamulü, pipo, puro, nargilelik tütün mamulü, enfiye ve çiğnemelik tütündür.

Sigaranın en sık kullanım yaş aralığına bakıldığında; gerek kadınlarda gerekse erkekler 25-44 yaş arası dikkat çekmektedir. Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye 2012 raporuna göre kırsal bölgelerde yaşayanlarda tütün ürünü kullanma oranı %22,0, kentsel bölgelerde yaşayanlarda ise bu oran %29,0’dır.

Sigara tüketimi ile vücutta gerek kısa dönemde gerekse uzun dönemde birçok problem ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte sigara dumanı maruziyeti sonrası çevresel etkilenme de görülmektedir. Sigara tüketimi ile nefes darlığı hissinde artış, solunum yollarında meydana gelen enfeksiyonların riskinde artış, astım gibi solunumsal hastalıklarda kötüleşme, erkek ve kadında kısırlık gibi üreme fonksiyon bozuklukları, gebelik var ise bebeğin zarar görmesi gibi kısa süreçte birçok problem ortaya çıkmaktadır. Ayrıca artan ve devam eden sigara tüketimine bağlı da kalp krizi, inme, akciğer kanseri ve diğer kanserler (gırtlak, dil, yemek borusu, pankreas, mide, böbrek, mesane, lösemi), Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), Kemik erimesi gibi uzun dönem birçok hastalığa davetiye çıkarmaktadır. Sigara tüketimi ile sadece kişinin kendinde değil etrafındaki bireylerde de birçok hastalık görülebilmektedir. Eşinde artmış akciğer kanseri ve kalp hastalığı riski, düşük doğum ağırlıklı bebek doğurma riski, ani bebek ölümü sendromu, çocuklarında astım, orta kulak iltihabı ve artmış solunum yolu enfeksiyonu riski gibi.

Son sigara sonrasında vücutta en kısa sürede onarım başlamakta ve sigarasız geçen her süre ile hastalık riskleri belirgin olarak azalmaktadır. 20 dakika sonra kalp hızı ve kan basıncı düzenlenmekte, 12 saat süre içerisinde kandaki karbonmonoksit denen kirli gaz seviyesi normale gelmekte, 1 yıl sonunda kalp krizi riskinde %50 azalma, tüm kanser risklerinde zamanla belirgin azalma görülmektedir. Bununla birlikte 30’lu yaşlarda bırakılan sigara ile beklenen yaşam süresi 10 yıl, 60’lı yaşlarda sigara bırakma ile beklenen yaşam süresi 3 yıl artmaktadır.

Sigara bağımlılığı bir hastalık olmakla birlikte etkin destek ve tedavi ile bağımlılıktan kurtulmak mümkündür. Bu bağlamda bakanlığımızın sigara bırakma poliklinikleri, Alo 171 Sigara Bırakma Hattı, 115 numaralı YEDAM Danışma Hattı gibi merkezlere başvurabilir ve bu hastalıktan hem geleceğinizi hem sevdiklerinizi kurtarabilirsiniz.

Şimdi sıra sende…

TUĞÇE YAKICI