Sağlıkta Tanıtım Devrimi: Filtre, Estetik Manipülasyon, Önce-Sonra Yasaklandı

Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan “Sağlık Hizmetlerinde Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik” ile tanıtımın sınırları yeniden çizildi. Yeni düzenlemeyle birlikte sağlık hizmetlerinin sadece bilgilendirme amacıyla sunulmasına izin verilecek, bunun ötesine geçen her içerik ise reklam faaliyeti olarak kabul edilecek. Bu kapsamda hekimlerin, hastanelerin ya da özel sağlık merkezlerinin hizmetlerini öne çıkarmaya yönelik her türlü tanıtımı, doğrudan ya da dolaylı biçimde yapmaları yasaklandı.

GÖRSELLERDE FİLTRE VE OYUN EFEKTLERİNE SON

Özellikle görsel içeriklerde ciddi sınırlamalar getiren yönetmelik, sağlık hizmetine dair tüm fotoğraf ve videolarda estetik yanıltıcılık yaratacak filtre, makyaj, ışık oyunu, efekt veya dijital oynama yapılmasını da açıkça yasakladı. Öncesi ve sonrası görsellerinin yalnızca aynı teknik şartlarda ve gerçek hastalara ait olması koşuluyla, tarih belirtilerek paylaşılmasına izin verildi. Bu içeriklerin yorum, beğeni ve yeniden paylaşım gibi kullanıcı etkileşimlerine kapalı olması şartı da dikkat çeken maddeler arasında yer aldı.

HASTA MAHREMİYETİ KORUMA ALTINDA

Hastaya ait görsel içeriklerin paylaşılması için artık yazılı açık rıza alınması zorunlu hale getirildi. Rızası olmayan ya da paylaşım iznini geri çeken hastaların bu kararları derhal işleme alınmak zorunda olacak. Ayrıca, görsel izinlerinin verilmesine karşılık indirim, hediye ya da avantaj sağlanması da yasak kapsamında değerlendirilecek. Paylaşımlarda hasta mahremiyetini ihlal edecek veya hastanın sosyal yaşamını istismar edebilecek her türlü içerik, hukuki yaptırımların konusu haline gelecek.

BİLİMSEL OLMAYAN YÖNTEMLERE GEÇİT YOK

Yönetmelik, sağlık hizmetlerine dair içeriklerde tıbbi gerçekliği olmayan ifadelerin kullanımını da sınırlandırıyor. Bilimselliği kanıtlanmamış yöntemler, abartılı vaatler veya "kesin sonuç", "garantili başarı" gibi söylemler artık tanıtım dilinden tamamen çıkarılmak zorunda. Ayrıca sağlık hizmetine ait cihaz, yöntem ya da uygulamaların diğerlerinden üstün gösterilmesi, marka ismi verilmesi veya rakip hizmetlerle kıyaslama yapılması da etik dışı ilan edildi.

DİJİTAL MECRALAR TAMAMEN KAPSAM ALTINDA

Yalnızca sağlık meslek mensuplarının, kendi uzmanlık alanlarında ve bilimsel çerçevede bilgilendirme yapabileceği bir sistem öngören yönetmelik; sosyal medya, internet siteleri, arama motorları, televizyon ve yazılı basın gibi tüm mecraları kapsıyor. Sağlık tesislerinin açılış tarihinden sonraki ilk bir ay dışında sponsorlu tanıtım yapması yasaklanırken, sosyal medya platformlarında hedefli reklam yapılmasına da sınırlama getirildi. Tanıtım faaliyetlerinin, kullanıcıları doğrudan bir hekime ya da kuruma yönlendirmemesi gerektiği özellikle vurgulandı.

SAĞLIK TURİZMİNDE YURT İÇİNE TANITIM YASAK

Yeni düzenleme, sağlık turizmi alanında hizmet veren kurumları da kapsıyor. Yurt dışına yönelik tanıtımlar yalnızca yabancı dillerde ve özel olarak oluşturulmuş platformlar üzerinden yapılabilecek. Bu içeriklerde, Türkiye’de yaşayan kişilere hitap eden yönlendirme ya da promosyon içeriği sunulması ise kesin biçimde yasaklandı. Tüm uluslararası tanıtım faaliyetlerinde “HealthTürkiye” logosu kullanımı zorunlu tutuldu.

KURALLARA UYMAYANLARA AĞIR YAPTIRIMLAR

Sağlık Bakanlığı’nın tanıtım faaliyetlerine yönelik bu kapsamlı adımı, sadece sağlık çalışanlarını değil aynı zamanda içerik üreticilerini, medya kuruluşlarını ve dijital ajansları da doğrudan ilgilendiriyor. Yönetmeliğe aykırı davranan kişi ya da kurumlar hakkında para cezası, ruhsat iptali, meslek bildirimi, internet içeriğine erişim engeli gibi ağır yaptırımlar uygulanabilecek. Ayrıca hasta verilerinin korunması, kişisel mahremiyetin ihlali ya da etik dışı görsel paylaşım gibi durumlar, doğrudan adli süreçlere konu olabilecek.

SAĞLIKTA YENİ DİJİTAL DÜZEN BAŞLIYOR

Sağlıkta iletişim ve tanıtımın sınırlarını yeniden tanımlayan bu yönetmelik, hem etik değerleri hem de hasta güvenliğini merkeze alan bir dijital dönüşüm olarak değerlendiriliyor. Artık sağlık alanındaki tüm içerik üreticileri, hekimler ve kurumlar yalnızca doğru, şeffaf ve bilimsel bilgiyle kamuyu bilgilendirmekle yükümlü olacak.