Mimarlar senelerdir imzacılarla boğuşuyor

Geçtiğimiz hafta içi TMMOB Mimarlar Odası’nın ülke genelindeki çalışması mesleki denetimi anlatmak üzere Gebze’ye gelen Mimarlar Odası Kocaeli Şube Başkanı Füsun Yılmaz Deniz konunun önemine istatistiki veriler üzerinde değindi. Odanın Gebze Temsilciliği üyeleriyle GTO konferans salonundaki toplantıda buluşan Başkan Deniz, her sene 100’lerce yeni mezun mimar meslektaşlarının aralarına katıldığını kaydedip, “Mesleğimizin itibarını koruma altına almak için bir adım atmalıyız” dedi. 

2020’DE 340 MİMAR DAHA BTB EDİNDİ

Başkan Deniz, 2020 istatistiklerine göre özetle; Kocaeli’de 102 mimarın bir, üç mimarın ise 100’ün üzerinde ruhsat işi aldığını belirtip, “İmzacılar, senelerdir uğraştığımız kişiler. Birlik olamayınca hep çuvallıyoruz” dedi. 2020’de 340 mimarın daha büro tescil belgesi alarak büyük bir hevesle işyeri açtığını ancak hayal kırıklığı yaşadığını kaydeden Deniz, “Birileri bir iş yaparken, 130 iş yapan da var. Bir ruhsat alanlar yüzde 33’lük, 100 üzeri alanlar yüzde birlik dilime denk geliyor” dedi. Deniz şöyle devam etti:

SADECE İMZA VERDİKLERİ İÇİN…

“Aslında senelerdir konuştuğumuz bir takım kişiler var. Bunlar proje üretim sürecinde, tasarım sürecinde aslında yoklar. Her şey olup bittikten sonra sadece lisans eğitiminden hak ettikleri imzayı kullanıyorlar. Senelerdir uğraştığımız kişiler aslında bunlar. İmzacılık ve imzacılar dediğimiz şeyde sadece imza verdikleri için çok düşük rakamla iş yapabiliyorlar. Vergidir, KDV’dir kendilerince ödedikleri için yok sayıyorlar. Ve biz geride kalan kişiler, proje müellifleri olarak bu insanların düşürdükleri rakamlar ile mücadele ediyoruz doğal olarak.”

ÇUVALLIYORUZ ÇÜNKÜ

BİRLİK OLAMIYORUZ

Mevcut olumsuz durumda camia içi bir araya gelememenin de etken olduğunu kaydeden Deniz şöyle devam etti: “Mücadele ettiğimiz bu konuya dair 2018’de yönetime geldiğimizde ne olursa olsun, birlik olmamız gerektiğini söyledik.  Mesleğimizle ilgili sorunları, istekleri dile getirirken tek bir vücut olarak söylemeliyiz. İmzacılara kıyasla yüzde 90’ız ama imzacılarla mücadele ederken çuvallıyoruz çünkü biz birlik olamıyoruz. Birlik olursak, tek bir yönden gidip birbirimizi kollarsak, mücadeleyi kazanacağımıza inanıyorum.”

2020’DE KİM 303 BİN LİRA KAZANDI?

2020’deki proje sayısının il geneli mimarlara eşit dağılımı halinde her mimara 10 proje düştüğünü, her bir projenin 3B yapı sınıfı üzerinden değerlendirildiğinde yıllık 303 bin 400 TL getirisi olduğunu kaydeden Deniz, “2020’de aranızdan kaç kişi bu parayı kazandı” dedi.

TEK MERKEZ: MİMARLAR ODASI

2018-2019’da belge alan mimarlarla sıklıkla bir araya gelip geldiklerini, bazen gün boyu süren toplantılarda, “Projelerde Mimarlar Odası’nca belirlenen asgari bedel uygulanır mı?”, “Kendi alanımızı hesaplayabilir miyiz?” gibi soruların yanıtlarının arandığını kaydeden Deniz, “Tüm konuşmaları referans alarak ve analizler doğrultusunda yeniden bir noktada buluşmamız, bunun bir merkezden kontrolünü sağlamamız gerektiğini düşündük. O merkezde meslek odamız Mimarlar Odası’dır. Bireysel olarak baktığımda da çözüm bu” diye konuştu.

O SÖZLEŞME HAKLARINIZ

İÇİN GÜVENCENİZDİR

2003’te mezunu olmasından sebep mesleki denetime dair bilgi sahibi olduğunu, mesleki denetime girmek için odadan istenilen belgeler arasında en önemlisinin mal sahibiyle

 yapılan sözleşme olduğunu kaydeden Deniz, “Diyelim ki proje bitiminde mal sahibinden taahhüt ettiğiniz bedeli tahsil edemediniz. Sözleşmeniz yoksa, yapacak bir şey yok. Sözleşme sizin haklarınız için güvencenizdir” dedi.

MESLEKİ DENETİM PROJENİZİN GÜVENCESİDİR:  Mesleki denetim sadece proje kaşelemeden ibaret olmadığına dikkat çeken Başkan Deniz, “Saatlerimizi harcayarak, gerçekten emek vererek tasarım, ürün yapıyoruz. Mimarlık, sanat eseridir. Mesleki denetim bize, ürettiğimiz projeye dair telif hakkı tanıyor. Diyelim ki çizdiğiniz projeye dair inşaat ruhsatı, müteahhit firma tarafından alınamadı. O müteahhit projenizi başka hiçbir mimara uygulatamaz çünkü projenin üretimi size ait. Projelerde telif hakkı çok önemli ve mesleki denetim bunu güvence altına alıyor” dedi.

 **

Mesleki Denetim Nedir?

Mimarlar Odası’na kayıtlı tüm mimarların, tüm serbest meslek hizmetlerini ilgili belgelerle birlikte Mimarlar Odası Mesleki Denetim birimine sunması, onaylatması ve kayıt altına alınması anlamına gelir.

Mesleki denetim; Mimarlar Odası’na kayıtlı her mimarın sorumluluğu, ilgili denetime yapmak da Mimarlar Odası’nın sorumluluğudur.

NEDEN YAPTIRILMALI

Mimarların yasal olarak yaptırması gereken bir zorunluluktur.

Mimarın bu yükümlülüğü iş sahibinin, ilgili dairenin, inşaat ve kullanma izni veren mercilerin Mimarlar Odası mesleki denetimini istememesi durumunda da ortadan kalkmaz.

**

İşi aldığınız bedel tarifenin

altındaysa, ceza riski yüksek

Proje sözleşmelerinde Mimarlar Odası tarafından belirlenen asgari tarifenin baz alınmasının vergisel açıdan da büyük önem taşıdığını kaydeden, 2008-2009’daki vergi denetimlerinde birçok mimarın sırf bu sebepten çok ağır cezalar ödediğini hatırlatıp aynı durumun tekrarlanma olasılığına dikkat çeken Deniz özetle şu uyarıda bulundu:

“Her projede, o bedel üzerinden sorumlu olduğunuz için faturalandırmayı o bedel üzerinden yapmak zorundasınız. Bedeli düşük alsanız dahi, vergilendirme oda tarafından belirlenen rakam üzerinden yapılır.

Projeyi tarifedeki bedelin altından alıp faturayı da o bedel üzerinden keserseniz belki bir iki sefer durumu kurtarırsınız ama herhangi bir vergi denetiminde tespiti halinde, ağır cezalar ödersiniz. Ben bunu söylemekle mükellefim. Sorumlu olduğunuz odanın belirlediği asgari rakamdan fatura kesmek durumundasınız.”

**

2020 YILI KOCAELİ İLİ RUHSAT ANALİZİ

Toplam ruhsat sayısı: 3 bin 088 adet

Toplam inşaat alanı: 5 milyon 490 bin 413 metrekare

Toplam müellif sayısı: 313 adet

Toplam bağımsız bölüm sayısı: 16 bin 183 adet

Kişi başı ortalama ruhsat sayısı: 10 adet

Kişi başı ortalama alan: 17 bin 541 metrekare

**Mimari proje bedeli: 30 bin 340 TL

10 iş için bedel: 303 bin 400 TL

** Bin 750 metrekare 3B sınıfı için

**

İLÇE İLÇE RUHSAT SAYISI

Kartepe: 433 adet – Yüzde 14

Başiskele: 426 adet – Yüzde 14

İzmit: 354 adet – Yüzde 11

Gebze: 308 adet – Yüzde 10

Kandıra: 307 adet – Yüzde 10

Darıca: 278 adet – Yüzde 9

Gölcük: 224 adet – Yüzde 7

Körfez: 205 adet – Yüzde 7

Derince: 180 adet – Yüzde 6

Çayırova: 151 adet – Yüzde 5

Dilovası: 139 adet – Yüzde 4

Karamürsel: 83 adet – Yüzde 3

**

TOPLAM İNŞAAT ALANI (m2)

Dilovası: 1 milyon 631 bin 865

Başiskele: 1 milyon 572 bin 695

Kartepe: 1 milyon 037 bin 377

İzmit: 742 bin 947

Gebze: 742 bin 044

Çayırova: 736 bin 898

Körfez: 469 bin 508

Gölcük: 394 bin 344

Darıca: 306 bin 954

Kandıra: 238 bin 491

Derince: 150 bin 766

Karamürsel: 63 bin 458

TOPLAM: 8 milyon 087 bin 347

**

2020’DE MÜELLİFLERE GÖRE

RUHSAT DAĞILIMI (1-9 ARASI)

1 ruhsat alan: 102 kişi – Yüzde 33

2 ruhsat alan: 30 kişi – Yüzde 10

3 ruhsat alan: 28 kişi – Yüzde 9

4 ruhsat alan: 16 kişi – Yüzde 5

5 ruhsat alan: 21 kişi – Yüzde 7

6 ruhsat alan: 13 kişi – Yüzde 4

7 ruhsat alan: 15 kişi – Yüzde 5

8 ruhsat alan: 8 kişi – Yüzde 2

9 ruhsat alan: 7 kişi – Yüzde 2

TOPLAM: 240 kişi

**

2020’DE MÜELLİFLERE GÖRE

RUHSAT DAĞILIMI (10 ve ÜZERİ)

10 – 20 arası ruhsat alan: 31 kişi – Yüzde 10

21 – 30 arası ruhsat alan: 15 kişi – Yüzde 5

31 – 40 arası ruhsat alan: 10 kişi – Yüzde 3

41 – 50 arası ruhsat alan: 3 kişi – Yüzde 1

51 – 100 arası ruhsat alan: 11 kişi – Yüzde 3

100 ve üzeri: 3 kişi – Yüzde 1

TOPLAM: 73 kişi

**

RUHSAT DAĞILIMLARI

1 – 10 ruhsat arası: Yüzde 77

11 – 20 ruhsat arası: Yüzde 10

21 – 30 ruhsat arası: Yüzde 5

31 – 40 ruhsat arası: Yüzde 3

41 – 50 ruhsat arası: Yüzde 1

51 – 100 ruhsat arası: Yüzde 3

100 ruhsat ve üzeri: Yüzde 1