Hürriyet: “Hedefler düşürülmüş, gelir çabası yok”

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Mayıs ayı meclis toplantısı Leyla Atakan Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi. Büyükşehir’in 2024 yılı kesin hesap bütçesi ile ilgili konuşan İzmit Belediye Başkanı ve CHP Grup Başkan Vekili Fatma Kaplan Hürriyet, “Biz bu kadar gelirimizi %90, giderimizi %95 oranında tahmin ettik, öngörüyoruz ve gerçekleştireceğiz denilmiş ama ne yazık ki tahminlerin altında kalmış bu hedefler. Gider bütçesi yüzde 87, gelir bütçesi yüzde 83 oranında kalmış. 2025-2029 yeni stratejik planlarında ilginçtir, rakamlar, hedefler düşürülmüş. Yani bir geri vites takma var.

“HEDEFLER DÜŞÜRÜLMÜŞ”

2025'de yüzde 85 gelir bütçesini gerçekleştirme hedefi koyulmuş, 2026'da yüzde 85, 2027'de yüzde 87, 2028 ve 2029'da yani son iki yıl ve seçim yılı. Seçim yılı nedense yüzde 90'a çıkmış. Yine gider bütçesi de aynı şekilde. 2025'de yüzde 86 hedef koyulmuş. Bir önceki stratejik planda yüzde 90 - 95 olan hedefler 85-86'ya düşürülmüş. Ve 2026'da yüzde 87, 2027'de yüzde 88. Bu hedefler koyulmuş. 2028 ve 2029'da yüzde 89 ve yüzde 90 hedefleri koyulmuş seçim yıllarında.

EK BÜTÇE YAPMADAN BU BÜTÇE YAPILABİLİRDİ

‘Koyduğumuz hedefleri yakalamak için uğraşmak yerine biz bu hedefleri gerçekleştiremiyoruz, o zaman hedefleri düşürelim ki ikinci dönemde, 25, 26, 27, 28'lerde o zaman biz hedeflerimizi daha rahat tutturabiliriz’ düşüncesi mi hasıl oldu diye sorma ihtiyacı hissediyoruz. 2025-29 stratejik planına baktığımızda ki o plan hazırlanırken de içerisine veriler verilmiş. Kesin hesapta dikkatimizi çeken bir ek bütçe yapılmış . 4,5 milyarlık bir ek bütçe var. Ama sonucuna baktığımızda kesinleşen kuruluş bütçesi 32 milyarmış aslında. İmha edilen ödeneklere baktığımızda 4 milyar 637 milyonda kullanılmayıp iptal edilen ödenekler var. Yani hiç ek bütçe yapmaya gerek olmadan, ek bütçe yapmadan da aslında bu bütçe rahatla yapılabilirdi.

“DETAYLARINI ÇOK FAZLA BİLMİYORUZ”

Dolayısıyla ek bütçe yapılmış olması ama sonra kullanılmamış olması yine burada bir bu bütçe yönetimi itibariyle bir öngörüsüzlük olarak değerlendirebiliriz. Ek bütçe yaptığımız halde kullanmayıp sonrasında imha ediyorsak demek ki ya bir şeyler ters gitti ya öngöremedik bazı şeyleri ya da bilinmeyen başka konular olabilir. Yine vergi gelirleri bütçe tahmini yüksek tahmin edilmiş ama gerçekleşen yüzde 52 de kalmış. İlk aldığımız düzeydeki verilerde kira gelirleri yine gördüğümüz kira gelirleri altında detaylarını çok fazla bilmiyoruz.

“BELKİ GÖZ YUMULAN YERLER VAR, BİLMİYORUZ”

Orada da yine ecrimisiller ve başka kırılımlar görme fırsatımız oldu. Bu konuda da önergeler vermiştik daha önce. Bir önceki faaliyet raporunda da özellikle sormuştum. Üç faaliyet raporunda da sürekli 45-46 adet yerden ecrimisil işgaliye gibi gelirlerimiz var denmişti. Tabii ecrimisil yöntemi daha çok kiralama tercih edilmeyip yapılan yöntemler. Aslında öncelik kiralama olması gerekiyor. Dolayısıyla kiralama tercih edilmeyip ecrimisille belki idare edilen, belki göz yumulan yerler var mı?

“BÜTÇENİN YÜZDE 90’I MERKEZİ İDAREDEN”

Alınan bağış ve yardımlar 306 milyon öngörülmüş. 408 milyon bir yardım, bir bağış görünüyor. Bunun da bir kısmı sanırım dip çamuru için Çevre Bakanlığı'ndan alınan rakam olarak görünüyor. Merkezi yönetim bütçesine dahil idarelerden 404 milyon var. Kişi ve kurumlardan alınan paylar ve bağışlar topladığımızda 27 milyar 429 milyon küsur merkezi idareden gelen paylar ve yardımların toplamı. Zaten gerçekleşen bütçe 30 milyar 326 milyon. Dolayısıyla toplam gelirin merkezi idare eden gelen kısmı çok büyük bir rakam. Yani bütün bütçenin yüzde 90.45'i zaten merkezi idare eden ve alınan bağışlardan gelmiş.

“GELİRİ ARTTIRMAKLA İLGİLİ ÇABA GÖREMEDİK”

Geri kalan çok az bir kısmı yani yüzde 10 bile değil Yüzde 30.40 kısmını belediye gelir olarak toplamakla yükümlü. Yani geliri arttırmakla ilgili çok fazla çaba göremedik bu kesin hesapta. Daha çok merkezi idare eden ve bağışlardan gelen rakam yeterli görülmüş. Zaten %90'ın bütçeli merkezi idare eden paylar ve bağışlar sağlıyorsa hedefi tutturmak zaten çok kolay. Çünkü hazır gelen bir para var en nihayetinde.

“SADECE YÜZDE 9 ORANIN BÜTÇESİNİ TOPLAMIŞ”

Toplam hasılat ve toplam farklılık oranına baktığımızda yüzde 9 olarak görünüyor. Dolayısıyla Kocaeli Büyükşehir Belediyesinin merkezi paylar dışında toplamakla uğraştığı yüzdelik sadece ve sadece yüzde 9 . Yani bütçesinin yüzde 9 oranını toplamakla uğraşmış. Bu da geliri arttırma noktasında aslında biraz daha çabalama gerektiğiyle ilgili bir sonuç veriyor bize” dedi.