CHP’li Kadı: “Bir bina devrildi, hepimiz o binanın altında kaldık”

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'nin Kasım ayı meclis toplantısında CHP'li meclis üyesi Ahmet Kadı, Gebze Mevlana Mahallesi'nde 29 Ekim sabahı saat 07.00 civarında yıkılan yapı ve yaşanan can kayıplarıyla ilgili bir konuşma yaptı. Kadı konuşmasında şu ifadeleri kullandı: “2012 yılında ruhsat alıp 2013 yılında iskanlanan binan 2007 deprem yönetmeliğine göre ve yapı denetim hizmeti alarak inşa edilmiştir. Yerinde bodrum, zemin, asma kat ve 5 normal kattan oluşan yapı zeminde yaklaşık 70 metrekare alana sahiptir.

“BİR GÜN ÖNCE BELİRTİ VERMİŞ”

Olayın hemen akabinde yaptığımız incelemede yapının üst kot tarafa yani doğal zemine göre yukarı kota göre devrildiği, devrilirken ise asma kat kısmında kırıldığı, ölümlerin de maalesef bu kırılmanın meydana geldiği bu katın üzerinde olduğu, yapının genel olarak yapısal bütünlüğünü koruduğu, temel kısmında bir kırılma olmayıp yapı temelini yol tarafında doğru yaklaşık 6 metre zemin içine doğru battığını, yapıdaki devrilme suretiyle meydana gelen göçmenin mevcut durum değerlendirildiğinde zeminde oluşan çukurlaşma veya diğer deformasyondan kaynaklı olduğunu, olay meydana gelmeden bir gün önce yapı ve üzerinde bulunduğu zeminin ani gelişen belirtiler gösterdiğini tespit ettik.

“NEDİR BU GÖREN GÖZLERİ GÖRMEZ KILAN SEBEP?”

Buna istinaden devrilen binanın altında bir metro inşaat çalışması yapılıyor olması gerçekliğinden yola çıkarak zemin metro ilişkisinin öncelikli ve ciddiyetle ele alınması gerektiğini, metronun olağan şüpheli olduğu gerçeğinin göz ardı edilmemesi gerektiğini söyledik. Oysa günler boyunca yetkililer devrilen binanın altında su kuyusundan dere yatağına, fay hattından tarihi esere kadar her şeyin olabileceğinden bahsettiler. Her şeyi gördüler bir tek metro hattını görmediler. Nedir bu gören gözleri görmez kılan sebep. Bilmiyoruz. Bunlar tabi teknik olarak gözlemler ama o gün insan olarak da sahadaydık.

“KOCA METRO ŞANTİYESİNİ GÖRMEYENLERE SORUYORUM”

Tüm ülkenin, hatta dünyanın bir korku filmi senaryosu gibi izlediği bu olayı iliklerimize kadar hissettik. Peki ya felaketi yaşayanlar? Korkarak, şaşırarak, yıkılarak bu sonu yaşayanlar? Tepeden tırnağa bu acıyı yaşayanlar? Onlar insandılar. Ölümü bilemeyecek çocukların üzerine bina devrildi. Bir bina geleceklerine devrildi. Sayın meclis ve Kocaeli kamuoyu, bir bina devrildi ve yerel yönetimlerimizden bakanlıklarımıza, siyasetimizden devletimize varıncaya kadar hepimiz bu binanın altında kaldık, öldük. Allah günahlarımızı affetmesin. Giden de gittiğiyle kalmasın. Koca metro şantiyesini görmeyenlere bizim de sorularımız var elbet.

“METRO OLAĞAN ŞÜPHELİDİR”

Yeni bir yapının mevcut yükler altında dinamik veya jeolojik etkilere maruz kalmaksızın devrilmeyeceği aşikardır. Bu bölgede uzun süredir devam eden metro çalışmalarının bu etkileri doğrudan veya dolaylı olarak meydana getirme ihtimali mevcut ve yüksektir. Yani metro olağan şüphelidir. Ayrıca yine aynı alanda civar parsellerde de benzer belirtilerle bazı yapılar boşaltılmış ve tüm alanda incelemeler başlatılmıştır. Yine aynı yapılarda ilgili kurumlarca yapılan aletli ölçümlerle yapılarda kayma veya sapma olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmakta, bu da akıllara zaten bu periyodik incelemeleri yapmakla mükellef metro müteahhit firmasının bu ölçümleri yapıp yapmadığı, yapıyorsa şartnamelerde belirtilen periyotlarda mı yaptığı sorusunu getirmektedir.

“BİNA BOŞALTILMIŞ OLABİLİRDİ”

Zira devrilerek göçen bina aslında bir gün öncesinde dik eksenden sapmaya başlamış olup yapılması gereken ölçümlerle bu durumun tespiti halinde evet belki bina yine devrilecek ama muhakkak ki boşaltılmış olacaktı. Benzer şekilde bir tercih olarak patlatma yöntemiyle değil de tbm ile delme yapılmış olsa belki maliyet önemli oranda artacak ama bu denli örselenemeyen zeminler belki bu sonu hazırlamamış olacaktı.

“METRO FİRMASI GEREKEN ÖNLEMLERİ ALDI MI?”

Yine bina zeminin bir etkiyle boşalmış olması, bölgenin zemin suyu kontrolünün nasıl yapıldığı sorusunu da akıllara getiriyor. Zaman içinde ve son yağışlarda temel altında birikmesi muhtemel ciddi oranda suyun hızlı deşarjının da bu sonucu doğurabileceği üzerinden soruyorum. Metro firması olaydan hemen önce bölgeden böyle bir deşarj yaptı mı? Ayrıca 19 Temmuz 2024 tarihinde TMMOB Gebze Makine Mühendisleri Odasının da sorduğu şekliyle, tünel kazısı sebebiyle temelleri zarar gören bina sayısı kaçtır? Bununla ilgili bir risk analizi veya durum tespiti yapılmış mıdır?

“UMARIM TARİH TEKERRÜR ETMEZ”

Mevlana Mahallemizde meydana gelen doğalgaz patlamalarının hemen ardından Gebze Belediye meclisine verdiğimiz önergede Palgaz’ı meclise çağırıp bu patlamanın sebebini ve nasıl bir önlem alındığını sormuştuk. Meclise Palgaz değil ama doğalgaz kaynaklı ikinci patlama haberi gelmişti. Bu patlamalar neden olmuştu? Önlenmesi için ne yapıldı? Umarım bu konuda da tarih tekerrür etmez.

“VATANDA CİMER’E ŞİKÂYET ETMİŞ!”

Son olarak bir yerel gazetenin haberine istinaden 2017 yılında bu metro hattıyla ilgili teknik rapor hazırlanmış. Bu raporda oluşabilecek tüm risk ve olumsuzluklar belirlenip hatta bulunan yapılarda 10 mm ve üzeri yapısal çatlakların sorumluluğunun metroya ait olduğu imza altına alınmıştır. Devrilen binanın içinde bulunan yapı sahipleri daha önce Cimer yoluyla yapının hasar aldığına dair, çatlaklar olduğuna dair şikayette bulunmuş, metro firmasınca yapılan incelemede söz konusu çatlakların 6 mm civarında yani tolere edilebilir sınır içinde olduğu tespit edilmiş ve şikayet sahiplerine rapor yerine sözlü bildirimde bulunulmuş.

“SUÇLU VE SORUMLU HİSSEDİYOR MUSUNUZ?”

Oysa vatandaş beyanına göre parmak genişliğinde çatlaklar oluşmuş. Vatandaşın gözüyle gördüğünü bu ölçümleri yapanlar görememiş mi görmemiş midir? Bu soruların tamamını amasız fakatsız eveleyip gevelemeden ilgili belediye Kocaeli Büyükşehir Belediyesine, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına ama en çok da devleti sosyal devlet olmaktan çıkarıp müteahhit devletine eviren sisteme ve o sistemin oyun kurucularına soruyorum. Bunca ihmalden, bunca ölümden dolayı kendinizi suçlu ve sorunlu hissediyor musunuz?”