Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, iş ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartlarını yeniden şekillendiren önemli bir yönetmelik değişikliğini 23 Aralık 2025 tarihli Resmî Gazete’de duyurdu. Yeni düzenlemeyle birlikte, iş yerlerinde kullanılan makinelerden koruyucu sistemlere kadar pek çok ekipmanın periyodik kontrolleri, artık daha sıkı ve net kriterlere bağlandı. Bu düzenleme, iş sağlığı ve güvenliği alanında hem işverenlerin sorumluluklarını artırıyor hem de çalışanların korunmasına yönelik yeni güvenlik adımları getiriyor.
EKİPNET SİSTEMİ
Yönetmelikte yapılan değişiklikle birlikte, “ekipman muayene kuruluşları” tanımı genişletilerek, sadece test ve kontrolleri gerçekleştiren kuruluşlar değil, aynı zamanda iş sağlığı ve güvenliği yönünden ekipmanların uygunluğunu sürdüren kurumlar olarak yeniden tanımlandı. Bu kuruluşların yetkilendirilmesi ise tamamen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın kontrolüne bırakıldı. Ayrıca, periyodik kontrol işlemlerinin dijital ortamda kayıt altına alındığı EKİPNET sistemi de yönetmelikte yerini aldı.
KONTROL EDİLMESİ GEREKİYOR
Periyodik Kontrollerde Yeni Kurallar: Her Adım Belirli Standartlara Bağlandı Yönetmeliğin 7. maddesinde yapılan değişiklikle, periyodik kontrol süreçlerine dair detaylı şartlar belirlendi. Artık iş ekipmanlarının ilk kullanımdan önce, yer değişikliklerinden sonra, büyük onarımlardan ya da doğal afetlerden sonra mutlaka yetkili kişilerce kontrol edilmesi gerekiyor. Seyyar ekipmanlar işletme dışında kullanıldığında ise son kontrol raporunun ekipmanla birlikte bulunması zorunlu hale geldi. Periyodik kontrol sonuçları artık sadece ıslak imzalı değil, Elektronik İmza Kanunu’na uygun dijital imzalı belgelerle de geçerli sayılacak.Özellikle yeni düzenlemede öne çıkan bir diğer önemli madde ise, periyodik kontrollerin EK-III tablosunda yer almasa dahi yapılabilmesi halinde, bu raporların herhangi bir şekil ya da sözleşme şartına tabi tutulmayacağı yönündeki esneklik oldu. Ancak sözleşme olmadan hazırlanan kontrol raporlarının geçersiz olacağı ve bu işlemi gerçekleştiren kişilerin yetkisinin 1 ay süreyle askıya alınacağı açıkça belirtildi.
2027'YE KADAR GEÇİŞ SÜRECİ TANINDI
Yönetmelikte yapılan bir diğer dikkat çeken değişiklik ise, periyodik kontrol kapsamına alınan yeni ekipmanlar oldu. Hareket engelliler için güç tahrikli kaldırma platformları, buhar kazanları, kablolu taşıma tesisatları ve sütunlu çalışma platformları artık kontrol listesinde yer alıyor. Ancak bu ekipmanlara yönelik yeni yükümlülükler 1 Ocak 2027 tarihine kadar uygulanmayacak. Bu süre zarfında mevcut raporlar geçerliliğini koruyacak ve işverenlere gerekli hazırlıkları yapmaları için zaman tanınmış olacak.
YETKİSİZ RAPORLARA SERT YAPTIRIMLAR GELİYOR
Yönetmeliğe eklenen geçici maddelerle birlikte, periyodik kontrol raporlarının sadece İSG-KATİP sistemi üzerinden sözleşmeli şekilde düzenlenebileceği netleştirildi. Yetkisiz veya sözleşmesiz hazırlanan raporlar geçersiz sayılacak ve sorumlular hakkında doğrudan idari yaptırımlar uygulanacak. Bu adım, iş sağlığı ve güvenliği alanında sahte veya geçersiz raporların önüne geçmek amacıyla önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
İŞ GÜVENLİĞİNDE DİJİTALLEŞME VE STANDARTLAŞMA DÖNEMİ BAŞLIYOR
Yayımlanan yönetmelik değişikliğiyle birlikte iş güvenliği uygulamalarında dijitalleşme, standardizasyon ve denetim süreçlerinin güçlendirilmesi hedefleniyor. Hem işveren hem de çalışanlar için daha güvenli bir çalışma ortamı oluşturmayı amaçlayan bu düzenlemeler, 2026 ve 2027 yıllarına kadar kademeli olarak yürürlüğe girecek şekilde planlandı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, ekipman muayene kuruluşları ve kontrol süreçleriyle ilgili yeni bir düzenleme yapılana kadar, mevcut sistemin geçerliliğini koruyacağını belirtti.