Bir yasa çıktı, ama uygulanamıyor…
Uygulanamayan daha onlarca yasa var ama bu kez yasa değil, 65 yaş üzerindeki insanların hakları kadük oluyor.
65 yaş üzerindekilerin şehir içi ulaşımından ücretsiz yararlanacağı söylemi başladığından beri süren kargaşa, yasa çıktıktan sonra da büyüyerek sürüyor.
Evet, 65 yaş ve üzerine böyle bir hakkın tanınması ‘’sosyal devlet’’ olmanın gereğidir. Ama, ülkede ‘’planlı ekonomi’’ yerine ‘’serbest piyasa ekonomisi’’ modeli uygulanıyorsa da, bunun bir bedeli vardır.
Planlı ekonomi olsa, devlet, taşımacılık işi yapanların bu konuda uğrayacağı zararı karşılayacak bir fon yaratır ve sistem sorunsuz işletilir.
Ama, ‘’serbest piyasa ekonomisi’’ne rağmen özel sektör elindeki taşımacılığa müdahale anlamına gelen bu yasayı kim nasıl uygulayacak. İşte, belli olmayan bu kriterler, 65 yaş üzeri insanlarımızla taşıyıcıları karşı karşıya getiriyor. Bu konuda sıkça sıkıntı yaşanan illerden birindeyiz aslında.
Gelelim, konunun genel perspektifine…
4 Mart 2014 tarihindeki Resmi Gazete’de yayımlanan ilgili kanun maddeleri de şöyle:
60 yaş ve üstü bireylerin ücretsiz veya indirimli yolculuk hakkı
MADDE 5 – (1) Türk vatandaşı olan altmış beş yaş ve üzeri kişiler, demiryolları ve denizyollarının şehiriçi hatları ile belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanır.
(2) Türk vatandaşı olan altmış beş yaş ve üzeri kişiler, demiryolları ve denizyollarının şehirlerarası hatlarından %50 indirimli olarak yararlanır.
(3) Toplu taşıma araçlarının ait olduğu kurum ve kuruluşlar, belediyeler, belediyeler tarafından kurulan şirketler, birlikler, müessese ve işletmeler, altmış yaş ile altmış beş yaş arasında bulunan kişilerin toplu taşıma araçlarından ücretsiz veya indirimli olarak yararlanmasını sağlayabilir.
Hal böyleyken, yurttaş tanınan yasal hakkı kullanmak istiyor. Ama, bu yasal hakkın uygulandığı alandaki taraflardan biri, ‘’bizim zararımız ne olacak’’ diye sormaya da devam ediyor.
Bu soru net olarak yanıtlanmadan, 65 yaş üzeri yurttaşlara tanınan bu hakkın doğal biçimde kullanılmasının da önü açılamayacak.
Oysa, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İslamoğlu, hemen uygulanacağını ve uygulamanın başladığını çağrıştıran şu sözleri sarf ediyor:
"65 yaş üstü yaşlılarımız için biniş kartı dağıtmayacağız. Ücretsiz biniş için nüfus cüzdanlarını göstermeleri yeterlidir. Uygulamamız başlamıştır. Hayırlı uğurlu olsun"
Yurttaş kime inanıp güvenecek ?
Toplu ulaşım araçlarında uygulamayı kabul etmeyen sürücülerin tacizinden nasıl kurtulacak ?
Yanı sıra toplu taşıma araçlarının sahip ya da sürücülerinin bu uygulamadan doğan zararları nasıl karşılanacak ?
Bu sorulara yanıt üretmeden ilgili kanun düzenlemesinin uygulanmasını beklemek de pek akılcı değil. O nedenle, toplu taşıma araçlarında 65 yaş üzeri ve sürücü gerginliği bir süre daha görülebilir.
Aman, ölümler yaşanmaya başlanmadan sorun çözülsün. Yoksa vebali ağır olur…