Deniz dolgularında tsunami riski var. Tatbikat eğitimi şart

Afet “Geldim” Der

Aktan USLU

7 – Bir musibet kaç nasihat ederdi?

**

Kocaeli Üniversitesi Yer Fiziği Ana Bilim Dalı Başkanı Prof.Dr. Şerif Barış, “Gölcük’te fay üzerine dolgu yaptılar. Doğa götürdü” dedi. Deniz dolgusu yapılan yerlerin fay hattına uzak olsa dahi tsunami riski taşıdığını kaydeden Barış bu yerleşim yerlerinde vatandaşa yönelik eğitimin şart olduğunu söyledi

Gebze Güzeller OSB, 15 Kasım’da aslında sadece sanayi ile ilgiliymiş izlenimi uyandıran ancak aslında toplumun tüm kesimlerini yakından ilgilendiren, “eğitim” diye tanımlanan önemli bir panele ev sahipliği yaptı.

“İşletmelerde Dayanıklılık” ana başlığında; “KOBİ’ler için akıllı stratejiler:  Yapısal olmayan risklerin yönetimi” konulu panel İstanbul merkezli Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu – TÜRKONFED ve Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği – TÜSİAD ile İzmit merkezli Doğu Marmara Sanayi ve İş Dünyası Federasyonu – DOĞUMARSİFED işbirliği; Amerikan çok uluslu paket teslimat ve tedarik zinciri yönetim şirketi United Parcel  Service – UPS çatısındaki UPS Vakfı’nın desteğiyle gerçekleşti.

TMMOB GEBZE’DEN

AHMET KADI KATILDI

İlginin zayıf ancak ilgilenenlerin konuya samimi ilgisinden ötürü zaman zaman interaktif bir görünüm alan panelin duyuru ve daveti hangi kesimlerle sınırlı kalındı, bilinmiyor. Ancak kısmen veya tamamen; davetiye gönderildiği öğrenilen TMMOB Gebze bileşenlerinden de katılım, İnşaat Mühendisleri Odası - İMO Gebze Temsilciliği Başkanı Ahmet Kadı ile sınırlı kaldı.

Eğitim programı daha doğrusu panelin en etkin panelisti Kocaeli Üniversitesi Yer Fiziği Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şerif Barış oldu. Barış; DOĞUMARSİFED Yönetim Kurulu Başkanı Atalay Kaya ve TÜRKONFED Yönetim Kurulu Üyesi Avukat Fahri Örengül’ün açılış konuşmalarının ardından girizgah mahiyetli bir konuşma yapıp kendisini tanıttı. “Yapısal olmayan risklerin azaltılması, tehlike avı nedir, nasıl yapılır?” konulu sunumunun ardından paneli yönetti. Panelin ardından “Afet ve acil durum planı revizyonu nasıl olmalıdır?” başlığı altında bir saat sürecek bir sunum gerçekleştirip aralarda soruları yanıtladı. Barış sorumuz üzerine deniz dolgularını da değerlendirdi:

GÖLCÜK’TE FAYIN TAM ÜZERİ DOLDURULDU

“Her olay kendi yerinde değerlendirilmelidir. Gölcük’te dolgunun doğa tarafından geri alınması vakasında; siz fayın üstünü doldurursanız, üstüne bina yapar kafeleri koyarsanız o fayın hareketiyle birlikte doğa oraları geri alır, aldı.

YENİKAPI’DA MİTİNG VEYA

KONSERDE TSUNAMİ OLSA!

İstanbul’da; Maltepe veya Yenikapı deniz dolgu alanlarının altında önemli bir fay yok. Ama şöyle bir sıkıntı var: Malum, 1999 Kocaeli depreminde tsunami oluştu. Dolayısıyla tsunami açısından o tür bölgeler (sahil ilçeleri) çok risklidir. Tsunami tehlikesi olursa orada bulunan insanların yaklaşık 7-8 dakika içinde en az 5-6 metre yükseğe, yani iki katlı bir binanın üstüne çıkmaları lazım. Ama öyle bir meydanda hele hele 500 bin – 1 milyon kişinin olduğu bir etkinlikte deprem olursa, biz zayiatı depremden çok tsunamiden veririz.

İBB’NİN YAPTIĞI ÜLKENİN TÜM

KIYI İLÇELERİNDE YAPILMALI

İBB, 17 ilçe için tsunami senaryo çalışmalarını yaptı. Tsunamiden kaçış güzergâhlarını belirledi ve tabelalarını asmaya başladı. Kasım ayı başında Kandilli Rasathanesi, AFAD İl Müdürlüğü ve AKOM, Büyükçekmece’de tsunami tatbikatı yaptı. Bu tür etkinlikler tüm Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz’deki denize kıyı ilçelerde de yapılmalıdır. Bu ilçelerdeki vatandaşların da seçtikleri belediye başkanlarına, milletvekillerine baskı oluşturmaları gerekir.”

DEVLET DE MİLLET DE BURADA!: Etkinliğe AKUT Kocaeli Gönüllüleri -Soldan sağa- AKUT Kocaeli gönüllüleri Olcay Keskin, Yakup Kadıoğlu ve Feraye Kara ile ekip şefi Abdurrahman Eke de katıldı. Prof.Dr. Barış afete hazırlığın sadece devlet, AFAD, AKUT, yerel yönetimler tarafından yapılacağının düşünülmemesi gerektiğini belirtip, “Afete hazırlık, afet bilinci bir kültürdür. Herkesin payı, rolü ve sorumluluğu vardır. Türk toplumu olarak hep kendi üzerimizdeki sorumluluğu başkalarına atıyoruz. Sonra da, ‘Nerede bu devlet, millet?’ diye bağırıyoruz. Devlet de, millet de burada. Yapmanız gereken sorumluluklarınız, ödevleriniz, görevleriniz var” dedi.

Prof.Dr.Şerif Barış etkinlik esnasındaki molada DOĞUMARSİFED Yönetim Kurulu Başkanı Atalay Kaya TÜRKONFED Yönetim Kurulu Üyesi Avukat Fahri Örengül ve Gebze Plastikçiler OSB’de kurulu Hidropar Hareket Kontrol Teknolojileri Merkezi A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Tunç Atıl ile.

**

ÇOK BASİT ÖNLEMLERLE HAYAT KURTARMAK MÜMKÜN

Apartman için levye,

kriko için takoz yeter

“Bir soru sormuştum. Kapı sıkışınca ne yaparsınız dedim. Dış kapı sıkıştı ve düşünün ki evinizde yangın var. Çok basit. Apartman yönetimi olarak bir levye alacaksınız.

ÜÇ DÖRT KRİKO İLE

ENKAZ KALDIRABİLİRSİNİZ

Her arabanın arkasında kriko var ve arabayı kaldırmaya yarar. Otobüs, kamyon krikoları minimum 15 ton taşır. Deprem sırasında Kocaeli’de sadece bir kişi o krikoyu kullanmayı akıl ederek bir kızcağızı kurtarmaya çalışıyordu. Ama o bile yanlış kullanıyordu. Çünkü krikoların boyu sınırlıdır. Krikonun altına ve üstüne takoz koyarsanız, krikonun boyunu uzatırsınız. Aynı anda üç dört krikoyu kullanarak enkaz altında kalan yakınlarınızı arama kurtarmacılar, resmi ekipler veya profesyonel ekipler gelene kadar kurtarabilirsiniz.

8-10 KÜÇÜK TAKOZ…

Her arabanın arkasında kriko var ama her arabanın arkasında, işletmede, apartmanda takoz yok. Marangozdan 8-10 tane küçük takoz aldırır, kriko ve takozları depremde enkaz altındaki canlıları kurtarabilirsiniz.

1992 ve 1999’DA

ÇARESİZLİĞİ YAŞADIM

1999 depreminde enkazın ortasındaydım. Altımda Kandilli Rasathanesi’nin jipi, yanımda Japon hoca ve ben. Bizi her durduran kişi, ‘Ne olur. Yetkililere söyleyin. Vinç, dozer göndersinler. Annem, abim, oğlum enkaz altında’ diyordu. O çaresizliği hem 1992 Erzincan depreminde, hem 1999’da yaşadım. Gözünüzün önünde basit eşyalar var. Bir gardrop, portmanto düşerse çocuğunuzu o levye, o kriko ile kurtaracaksınız. Bu tür basit şeyleri öğretiyoruz ama inşallah birilerinin aklında kalır.”

**

YARIN…AHMET KADI SORDU:

Erken uyarı noktasında ne durumdayız?

İnşaat Mühendisleri Odası Gebze Temsilciliği Başkanı Ahmet Kadı temsilciliğin afete dair topluma yönelik çalışmalarına dair kısa bir bilgilendirmeden sonra depremde erken uyardı noktasında ne durumda olduğumuzu sordu. Kadı özetle, “2016’dan beri afet konusunu bölgenin konusu yapabilmek için çok ciddi çaba sarf ediyoruz.  Elimize done geçtiğinde paparazzi yaklaşımlar çıkartmaya çalışan bir toplumuz. 2015-2016’dan beri değerli hocaları Gebze’ye getirtip afet yönetimini anlattık. Bölgemizde afetle mücadele değil afete müdahale çok revaçta. Önce kendi üyelerimize, mühendislerimize sonra halka indirip anlattık.

Gebze sanayisinin çökmesi, İstanbul ekonomisinin çökmesi demek.

İki majör soru var, deprem olacak mı? Her kitle, her eğitim her kültürel etnik yapı soruyor. ‘Olacak’ diyoruz. Ne zaman olacağını soruyorlar. ‘Bilmiyoruz’ diyoruz. ‘Ne biçim mühendissiniz’ diyorlar. Şunu öğrendik, artık sorduklarında evet. ‘Yarın olacak’ diyoruz.

İstanbul’daki deprem senaryosunu bölgemize uyarladım. Bölgemiz yapı stokunun yüzde 60’ı riskli. Olası bir depremde 10-15 bin kayıp öngörülüyor.

Bize gaipten haber verdiğimiz söylendi. Biz bilimle hurafeyi, safsatayı biraz birbirine karıştırmış bir kitleyiz. Bunun yanında bilimsel anlamda güzel şeyler oluyor.

Biz özellikle sanayi yapılarındaki akışı kesebilmek, prosesi sonlandırabilmek adına depreme erken uyarı noktasında ne durumdayız?” dedi.

Barış’ın yanıtları… Dizimizin yarınki bölümünde

**

PROFESÖR DOKTOR ŞERİF BARIŞ KİMDİR?

Işıkara’nın Boğaziçi’ndeki

eğitim çalışmaları ekibinden

İstanbul Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü (1984) mezunu.

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü’nde yüksek lisans (1989) yaptı. 1995’te doktorasını yapıp 1998’de doçent unvanını edindi.

2003 yılının sonunda Kocaeli Üniversitesi’ne geçti. Halen Yer Fiziği Ana Bilim Dalı Başkanı ve araştırma merkez müdürü.

2000 yılından bu yana halk eğitimleri ile birlikte sanayi ve çalışanlara dönük eğitimler ve projelerde çalıştı. Milli Eğitim Bakanlığı’nın okul tamamlama afet eğitim projesi, AFAD’ın afete hazır okul projesinin içeriklerinin hazırlanması ekibinde proje yürütücüsü olarak yer aldı.

Depremle alakalı 25’e yakın yayın ile birlikte 9 kitabı var.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi / Afet Koordinasyon Merkezi - AKOM’un danışmanı. AKOM’da halka yönelik eğitim ile birlikte çocuklar, gençler ve engelliler için geliştirilen afet eğitim materyallerinin hazırlayıcılarından.