Kaçan Uykuları Yakalamak

Okulda ve işte performansımızı düşüren uykusuzluk açığımızı kapatmamız mümkün mü?

Uzun vadeli uyku açığımızı kapatmamız mümkün mü henüz belirsiz, çünkü Harvard Tıp Okulunun uyku kaybının etkileri üzerine yaptığı araştırmalar gösteriyor ki uyku eksikliğinin telafisi sadece bir kaç gece veya hafta için mümkün oluyor. Uykusuz geçirilen tek bir gece bile temsili sürüş performansını ve reaksiyon süresini önemli derecede etkiliyor. Hiç şüphe yok ki, sadece dört saatlik gece uykusu bir kaç gün içerisinde dikkat, öğrenme ve hafıza bozukluklarına yol açıyor. Ayrıca okulda ve işte performansı düşürüyor. 

Uyku kayıplarımızı hafta sonlarında telafi etmeye çalışmak ise maalesef işe yaramıyor. Örneğin beş gecelik yetersiz uyku toplamda 20 saatlik bir açık yaratıyor ancak insanlar bu kaybı dengelemek için 5-10 ekstra saatten daha fazla uyuyamıyor. Doktorların yorumuna göre uyku açığımızı kapatmak mümkün değil, yine de insanların fazladan 20 saat uyumamalarının nedeni buna ihtiyaç duymamaları da olabilir. Zira başka bir araştırma gösteriyor ki, gün içinde yapılan 20 dakikalık kısa uykular, yaklaşık bir saatlik gece uykusuna karşılık gelebiliyor.  Farklı insanlar, farklı miktarda uykuya ihtiyaç duyuyor. Ancak uyku sağlığı üzerine uzmanlaşmış doktorlar günde altı saatten az uykunun kesinlikle yetersiz olduğunu belirtiyor. 

Bir uyku araştırmasında, laboratuvar ortamına getirilen deneklerin, her gün yatakta 14 saat kalması isteniyor. Başlangıçta denekler her gece 10-12 saat arası uyuyor. Sonraki haftalarda ise uyku saatleri gitgide azalıyor ve gecelik 8.4 saatte dengeleniyor. Kronik uyku eksikliği ise kalp hastalıkları, diyabet ve hafıza kayıpları gibi yerleşik fiziksel rahatsızlıklarla ilişkilendiriliyor. Doktorlar tarafından açıklandığı üzere beş yıl boyunca gecede beş saatten az uyuyan insanlarda damar sertliği oranının yüzde 300 arttığı gözleniyor. Atardamarlar bir kez zarar gördükten sonra, sağlıklı uyku düzenine geri dönmek damarlarda iyileşme sağlamıyor. Ancak daha iyi bir uyku düzeni bir kaç hafta içerisinde kan basıncımızın gelişim göstermesine yardımcı oluyor. Bu nedenle doktorlar yapılacak en yararlı şey olarak yeterli uyku almaya başlamanın önemine vurgu yapıyor.