İsmail Kadı

İsmail Kadı

1 Mayıs’ın Tarihçesi

1 Mayıs’ın Tarihçesi

1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı ilk kez 1856 yılında Avustralya’nın Mebuoure kentinde taş ve inşaat işçileri günde 8 saatlik iş günü için Mebuoure Üniversitesi’nden parlamento evine kadar bir yürüyüş düzenlerler.

 

1 Mayıs 1886 ABD İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler günde 12 saat, haftada altı gün olan çalışma takvimine karşı günlük 8 saatlik çalışma talebi ile iş bırakırlar.

 

Altı binden fazla siyah ve beyaz işçi birlikte yürür. O dönemde ABD’nin pek çok kentinde parklar ve şehirlerin önemli merkezlerine siyahların girmesi yasaktı.

 

İşçiler birlikte yapmış oldukları bu yürüyüş ile hep birlikte ABD Ulusal Parkı’na gider.

 

Her eyalet ve kentte siyah ve beyaz işçilerin birlikte yaptığı gösteriler gazeteler tarafından yapılan haberler sonrasında ‘Böylece önyargı duvarları yıkılmış olur.’ şeklinde yorumlanır.

 

Türkiye’de 1 Mayıs tarihçesine gelince Osmanlı döneminde işçi örgütlenmesinin en gelişmiş olduğu yer Selanik idi ve 1911 yılında burada tütün, liman ve pamuk işçileri 1 Mayıs gösterisi düzenleyerek 1 Mayıs’ı kutlamış olurlar.

 

Daha sonra 1912 yılında ilk defa İstanbul’da 1 Mayıs kutlaması gerçekleşir. 1923 yılında 1 Mayıs günü yasal olarak ‘İşçi Bayramı’ ilan edilir.

 

1924’te kitlesel kutlamalara izin verilmez. 1925 yılında çıkan Takriri Sükûn kanunu sonucunda 1935 yılına kadar bu yasak devam eder.

 

1935 bir Mayıs’ı Bahar ve Çiçek Bayramı adı verilir ve ücretsiz tatil ilan edilir.

 

1976 yılında uzun yıllar sonra ilk defa geniş katılımlı 1 Mayıs kutlaması Taksim’de DİSK tarafından gerçekleşir.

 

1977 yılında İstanbul Taksim Meydanı’nda yaklaşık 500 bin kişi ile en geniş katılımlı 1 Mayıs toplantısı düzenlenir.

 

Ancak bu geniş katılımlı mitinge İntercontinal bugünkü Marmara Oteli’nin ve Sular İradesi’nin bulunduğu noktalardan akşam saat 17.00’yi biraz geçe alana giriş sürürken kalabalığın üzerine ateş açılır.

 

Çıkan panik sırasında 37 kişi çoğu ezilerek yaşamını kaybeder.

 

1 Mayıs 1977 katliamının sorumlularının yargılanması için hukukçulardan oluşan bir kampanya yürütüldüyse de sonuç alınamadı.

 

1 Mayıs 1997 yılında 20 yıllık zaman aşımı sonrası yargılama düşer.

 

Aradan geçen onca zaman içerisinde 1 Mayıs Taksim Meydanı değişik gerekçelerle yasaklı hale gelir.

 

2018 yılında bugün 1 Mayıs’ı Gebze’de ve Maltepe’de sendikalar, sivil toplum örgütleri, siyasi partiler birlikte kutlama yapılacak.

 

Dünyanın tüm demokratik ülkelerinde özgürce kutlanan 1 Mayıs Türkiye’nin pek çok ilinde halen yasaklı durumda.

 

Umarım bu yasaklar bir dahaki 1 Mayıs’ta olmaz.

 

Ülkenin dört bir yanında rahatça, özgürce 1 Mayıs kutlanır.     

 

 

Bu yazı toplam 16798 defa okunmuştur
Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
İsmail Kadı Arşivi